การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน(School – Based Management : SBM)           

คือ แนวคิดทางการบริหารและการจัดการศึกษาที่มุ่งให้สถานศึกษาที่มุ่งให้สถานศึกษาเป็นองค์กรหลัก

ในการจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ ( Efficiency & Effectiveness School )ภายใต้

กรอบของกฎหมายที่กำหนด โดยมีการกระจายอำนาจการตัดสินใจที่จะพัฒนานโยบาย วิสัยทัศน์

พันธกิจ และเป้าประสงค์ของสถานศึกษาและร่วมมือดำเนินการ ทั้งด้านวิชาการ งบประมาณ

บุคลากร และบริหารทั่วไป โดยบุคคลที่มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างเท่าเทียมกัน โดยมุ่งเน้นผลผลิต

ผลลัพธ์ และผลกระทบที่เกิดกับผู้เรียนเป็นสำคัญ ภายใต้การมีส่วนร่วมและการตรวจสอบของผู้มีส่วน

ได้ส่วนเสีย

แนวทางการดำเนินงานการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในโรงเรียน :

   ในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ได้บัญญัติไว้ใน หมวด 5 มาตรา 39

และมาตรา 40 กระทรวงได้กระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษาให้โรงเรียนทั้งในด้าน

วิชาการ งบประมาณ การบริหารบุคคล และการบริหารทั่วไป โดยมีคณะกรรมการสถานศึกษาเป็นองค์

คณะบุคคลทำหน้าที่ในการบริหารโดยทำให้โรงเรียนเป็นฐานหรือศูนย์กลางของการบริหาร และจัดการ

ศึกษาที่ต่อเนื่องและยั่งยืนที่จะสร้างคุณค่า ความรับผิดชอบ ความผูกพัน ต่อการพัฒนาคุณภาพ

การศึกษาของโรงเรียนให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทุกคน นัยสำคัญของการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

คือ การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน(School – Based Management) ซึ่งผู้บริหาร

โรงเรียนจะมีบทบาทสำคัญ ในกระบวนการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการสถานศึกษา

ครู – อาจารย์ นักเรียนและผู้ปกครอง ชุมชน ในการตัดสินใจบริหารและจัดการศึกษา

ของโรงเรียนไปสู่ทิศทางเป้าหมายที่ต้องการ คือ คุณภาพของผู้เรียนเป็นสำคัญ
การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน

     การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานเป็นการบริหารจัดการที่เป็นไปตามความต้องการของโรงเรียน

เอง โดยการบริหารแบบมีส่วนร่วมในรูปของคณะกรรมการสถานศึกษาในการใช้อำนาจ หน้าที่ ความ

รับผิดชอบในการตัดสินใจใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ดำเนินการ แก้ปัญหาและจัดกิจกรรมการศึกษาของ

โรงเรียน ให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลเพื่อคุณภาพในการเรียนรู้ของนักเรียนทุกคน

อย่างไรก็ตามการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานไม่ได้มีสูตรสำเร็จ หรือรูปแบบกระบวนการบริหารที่

สำเร็จรูปแต่ขึ้นอยู่กับความร่วมมือร่วมใจ ของผู้ที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียนโดยตรง ในการศึกษาเรียนรู้

 ลงมือทำ ปรับปรุง พัฒนาอย่างต่อเนื่อง จนเป็นรูปแบบที่เหมาะสมกับโรงเรียนของตน ซึ่งผู้นำคน

สำคัญของเรื่องนี้ คือ ผู้บริหารโรงเรียน ที่จะเป็นผู้นำรูปแบบบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานไปใช้และ

ปรับปรุงพัฒนาจนเป็นลักษณะเฉพาะของตนเอง

ขั้นตอนการดำเนินงานการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน( School – Based Management Process )
1.วิเคราะห์ศักยภาพของโรงเรียน

2. กำหนดวิสัยทัศน์ เป้าหมาย

3. กำหนดกลยุทธ์วางแผนพัฒนาและแผนปฏิบัติกา

ร

4. ดำเนินการตามแผนปฏิบัติการ

5. ประเมินตนเองประเมินภายใน

6. รายงานประจำปีรายงานการประเมินตนเอง

กลยุทธ์ที่จะนำไปสู่ความสำเร็จให้โรงเรียน สามารถใช้การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานได้อย่างมี

ประสิทธิภาพนั้น มีดังนี้ คือ

- การสร้างความตระหนัก / ความรู้ความเข้าใจใน SBM

- การพัฒนาวิชาชีพผู้บริหาร

- การพัฒนาวิชาชีพครู

- การมีวิสัยทัศน์

- การบริหารจัดการที่เป็นระบบ

- พัฒนาการมีส่วนร่วมในเรื่องการบริหารหลักสูตร

- การพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศ

- การมีวิธีคิดและวิธีปฏิบัติงานที่เป็นระบบ

- การให้รางวัล